Τι είναι ο εμφυτεύσιμος απινιδωτής (ICD);
Είναι μια ηλεκτρονική συσκευή που περιέχει μπαταρία και ηλεκτρονικά κυκλώματα κι είναι συνδεδεμένη με ένα ή περισσότερα καλώδια, γνωστά ως ηλεκτρόδια.
Υπάρχουν δύο τύποι απινιδωτών που εμφυτεύονται σήμερα:
Διαφλέβιοι (διαμέσου των φλεβών μέσα στην καρδιά) απινιδωτές
Υποδόριοι απινιδωτές (S-ICD), που δεν εφάπτονται με την καρδιά και τοποθετούνται ακριβώς κάτω απ’ το δέρμα.
Κι οι δύο τύποι απινιδωτών μπορούν ν’ αναγνωρίζουν και να παρακολουθούν τον καρδιακό ρυθμό και να χορηγήσουν θεραπεία εάν χρειαστεί.
Τι μπορεί να κάνει ένας απινιδωτής;
Οι νεότεροι απινιδωτές έχουν τρεις κύριες λειτουργίες. Παρ’όλα αυτά μπορεί να μην τις χρειάζεστε όλες αυτές. Ο αρρυθμιολόγος σας, θα επιλέξει ρυθμίσεις που είναι κατάλληλες για εσάς.
Εάν ο καρδιακός σας ρυθμός είναι πολύ αργός, η συσκευή μπορεί να δώσει επιπλέον συστολές στην καρδιά, λειτουργώντας ως βηματοδότης. Αυτό αποκαλείται βηματοδότηση βραδυκαρδίας.
Εάν ο καρδιακός σας ρυθμός είνια πολύ γρήγορος, ο απινιδωτής μπορεί να δώσει μια αλληλουχία ακόμη πιο γρήγορων επιπλέον συστολών, που πιθανόν να επαναφέρουν την καρδιά σας σε φυσιολογικό ρυθμό. Αυτό αποκαλείται βηματοδότηση ‘’άντι-ταχυκαρδίας’’ ή υπερκερασμού. (ΑΤΡ).
Εάν η βηματοδότηση υπερκερασμού δεν καταφέρει να επαναφέρει την καρδιά σε φυσιολογικό ρυθμό, ή εάν ο απινιδωτής αντιληφθεί έναν ταχύτερο καρδιακό ρυθμό που αποκαλείται κοιλιακή μαρμαρυγή, μπορεί να δώσει ένα ή περισσότερα υψηλής ενέργειας shock. Αυτό αποκαλείται απινίδωση.
Τι είναι ο υποδόριος απινιδωτής (S-ICD);
Εάν ο ιατρός σας έχει συστήσει ότι χρειάζεστε έναν υποδόριο απινιδωτή, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι έχετε βιώσει ή βρίσκεστε σε κίνδυνο να βιώσετε έναν ανώμαλο, γρήγορο καρδιακό ρυθμό. Το S-ICD αναγνωρίζει και παρακολουθεί τον καρδιακό σας ρυθμό και μπορεί να χορηγήσει shock ώστε να επαναφέρει την καρδιά σας στο φυσιολογικό φλεβοκομβικό ρυθμό εάν χρειαστεί.
Το S-ICD είναι μια έξυπνη ηλεκτρονική συσκευή που τροφοδοτείται με μπαταρία και τοποθετείται ακριβώς κάτω απ’ το δέρμα στην αριστερή πλευρά του στήθους σας. Η συσκευή συνδέεται μ’ ένα μονωμένο καλώδιο (ηλεκτρόδιο) το οποίο τοποθετείται κι αυτό κάτω απ’ το δέρμα κατά μήκος του στέρνου και λειτουργώντας ως αισθητήρας, αντιλαμβάνεται τα ηλεκτρικά σήματα της καρδιάς.
Ποιά η διαφορά ανάμεσα στον υποδόριο και τον ενδοφλέβιο απινιδωτή;
Ο παραδοσιακός εμφυτεύσιμος απινιδωτής, διαφορετικά γνωστός ως ενδοφλέβιος απινιδωτής, έχει ένα ή περισσότερα ηλεκτρόδια τα οποία εισέρχονται διαμέσου των φλεβών και της τριγλώχινας βαλβίδας στην καρδιά, επιτρέποντας στη συσκευή να λειτουργήσει ως βηματοδότης αλλά κι ως απινιδωτής. Αντιθέτως, το S-ICD δεν αγγίζει την καρδιά και τ’ αγγεία, αποτελώντας μια λιγότερο επεμβατική επιλογή για ασθενείς που δεν έχουν ανάγκη βηματοδότησης βραδυκαρδίας.
Τι είναι η καρδιακή βηματοδότηση – θεραπεία επανασυγχρονισμού (CRT);
Οι συσκευές που χρησιμοποιούνται στην καρδιακή βηματοδότηση-θεραπεία επανασυγχρονισμού (CRT), προσπαθούν να θεραπεύσουν την καρδιακή ανεπάρκεια και μπορεί να είναι είτε αποκλειστικά βηματοδότες, είτε βηματοδότες κι απινιδωτές συγχρόνως. Λειτουργούν με το να κάνουν τις κατώτερες κοιλότητες της καρδιάς (κοιλίες), να συστέλλονται συγχρόνως και με τον τρόπο αυτό να βελτιώνουν την συνολική λειτουργία της καρδιάς αλλά πιθανότατα και τα συμπτώματα, όπως την δύσπνοια και την κόπωση.
Υπάρχουν 2 τύποι συσκευών CRT:
CRT-Pacemakers με βηματοδοτικές ιδιότητες
CRT-ICDs με ιδιότητες βηματοδότη αλλά κι απινιδωτή.
CRT-Pacemakers
Οι συσκευές αυτές λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο όπως οι παραδοσιακοί βηματοδότες. Βοηθούν την καρδιά να πάλλεται με φυσιολογικό ρυθμό κι είναι ιδιαιτέρως χρήσιμοι όταν ο φυσιολογικός βηματοδότης της καρδιάς σταματήσει να λειτουργεί κανονικά. Ένας εμφυτευμένος απινιδωτής στέλνει ηλεκτρικά σήματα που κάνουν την καρδιά να πάλλεται με φυσιολογικό ρυθμό.
Ο παραδοσιακός βηματοδότης έχει ένα ή δύο ηλεκτρόδια που τοποθετούνται στη δεξιά πλευρά της καρδιάς. Ένα ηλεκτρόδιο θα τοποθετηθεί στην δεξιά κάτω κοιλότητα (δεξιά κοιλία) κι ένα δεύτερο ηλεκτρόδιο στη δεξιά άνω κοιλότητα (δεξιός κόλπος). Παρ’όλα αυτά, εάν έχεις καρδιακή ανεπάρκεια, μπορεί να χρειαστείς έναν πιο εξελιγμένο τύπο βηματοδότη.
Η κύρια κοιλότητα της καρδιάς που στέλνει το αίμα στην περιφέρεια του σώματος, είναι η αριστερή κάτω, που αποκαλείται αριστερή κοιλία. Σε μια φυσιολογική καρδιά, η δεξιά κι αριστερή κοιλία της καρδιάς συστέλλονται ταυτόχρονα, συγχρονισμένα. Στην καρδιακή ανεπάρκεια, η αριστερή κοιλία μπορεί να μην συστέλλεται ταυτόχρονα με την δεξιά, που σημαίνει ότι οι δυο κοιλότητες χάνουν τον συγχρονισμό τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, η καρδιά να μην συστέλλεται αποτελεσματικά, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση δύσπνοιας, ζάλης και κόπωσης. Με τον καιρό, η καρδιά μπορεί να γίνει πιο αδύναμη και μπορεί να νιώθετε χειρότερα.
Η κύρια διαφορά ενός CRT-Pacemaker είναι, ότι ένα επιπλέον ηλεκτρόδιο τοποθετείται στην αριστερή πλευρά της καρδιάς. Το ηλεκτρόδιο αυτό στέλνει ηλεκτρικά σήματα, τα οποία μπορούν να κάνουν την αριστερή κοιλία να συστέλλεται ταυτόχρονα με την δεξιά. Αυτό μπορεί να αποκαταστήσει τον συγχρονισμό της καρδιάς και να την κάνει να λειτουργεί πιο αποτελεσματικά. Στους 2 από τους 3 ασθενείς, στους οποίους εμφυτεύεται ένα CRT, το σύμπτωμα της δύσπνοιας βελτιώνεται, νιώθουν να έχουν περισσότερη ενέργεια και γενικότερα αισθάνονται πιο υγιείς.
CRT-ICDs
Ασθενείς με γρήγορους, ανώμαλους καρδιακούς ρυθμούς ή εκείνοι που βρίσκονται σε κίνδυνο ν’ αναπτύξουν στο μέλλον κι οι οποίοι χρειάζονται CRT-Pacemaker, μπορεί να είναι υποψήφιοι για μια συνδυαστική συσκευή. Αυτή αποκαλείται CRT-Defibrillator ή CRT-ICD (απινιδωτής) και λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο όπως ένας κανονικός απινιδωτής. Έχει επίσης το πλεονέκτημα να βελτιώνει τα συμπτώματα της καρδιακής ανεπάρκειας, με τον ίδιο τρόπο όπως ο CRT-Pacemaker. Ο καρδιολόγος-αρρυθμιολόγος σας, θα σας συμβουλέψει για το ποια συσκευή είναι η πιο κατάλληλη για εσάς.
Γιατί μπορεί να χρειάζομαι απινιδωτή;
Ο καρδιολόγος-αρρυθμιολόγος σας, θα σας συμβουλέψει. Παρ’όλα αυτά, εάν ο ιατρός έχει συστήσει ότι χρειάζεστε απινιδωτή, αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι έχετε βιώσει ή είστε σε κίνδυνο να βιώσετε έναν ανώμαλο, γρήγορο καρδιακό ρυθμό που μπορεί να σας προκαλέσει αδιαθεσία, να χάσετε τις αισθήσεις σας ή να κάνει την καρδιά σας να σταματήσει να πάλλεται.
Πώς λειτουργεί φυσιολογικά η καρδιά;
Η φυσιολογική καρδιά αποτελείται από 4 μυικές κοιλότητες, οι οποίες συστέλλονται και λειτουργούν ως αντλία αίματος.
Υπάρχουν δύο άνω κοιλότητες ή κόλποι, οι οποίοι λαμβάνουν αίμα από την περιφέρεια του σώματος. Κάθε κόλπος στη συνέχεια, προωθεί το αίμα προς τις δύο κατώτερες κοιλότητες ή κοιλίες, οι οποίες το προωθούν κατόπιν, προς το υπόλοιπο σώμα.
Προκειμένου να λειτουργήσει συντονισμένα, η καρδιά έχει το δικό της ηλεκτρικό σύστημα. Στην απλούστερή του μορφή, αυτό αποτελείται από δύο εξειδικευμένες κατασκευές ή κομβία και μονοπάτια αγωγής ή δεμάτια, τα οποία όλα αποτελούνται από εξειδικευμένα κύτταρα, που μεταδίδουν ηλεκτρικά σήματα.
Ο φυσιολογικός καρδιακός παλμός ξεκινά, όταν ένα ηλεκτρικό ερέθισμα δημιουργείται κι αποστέλλεται απ’ τον φλεβόκομβο (sinus node), που βρίσκεται στον δεξιό κόλπο. Ο φλεβόκομβος είναι υπεύθυνος για την ρύθμιση της συχνότητας και του ρυθμού της καρδιάς και γι’αυτό αναφέρεται ως ο φυσιολογικός βηματοδότης της καρδιάς.
Το ηλεκτρικό ερέθισμα που παράγεται στον φλεβόκομβο, διασπείρεται στους κόλπους, οδηγώντας στη συστολή τους και την αποστολή αίματος στις κοιλίες. Το ηλεκτρικό ερέθισμα έπειτα φτάνει στον κολποκοιλιακό κόμβο (AV node), ο οποίος δρα ως πύλη που επιβραδύνει και ρυθμίζει τα ερεθίσματα μεταξύ κόλπων και κοιλιών.
Το ερέθισμα μεταδίδεται στη συνέχεια, διαμέσου των εξειδικευμένων μονοπατιών ή δεματίων, στις κοιλίες. Τα δεμάτια αυτά, περιλαμβάνουν το δεμάτιο του His, που συνδέεται με τον κολποκοιλιακό κόμβο και το οποίο διαχωρίζεται στον αριστερό και δεξιό κλάδο. Όταν οι κοιλίες διεγερθούν ηλεκτρικά, συστέλλονται και προωθούν αίμα προς τους πνεύμονες και την περιφέρεια του σώματος. Οι φυσιολογικοί καρδιακοί παλμοί ακολουθούν ένα ομαλό μοτίβο και είναι μεταξύ 60-100/λεπτό. Αυτό αποκαλείται φλεβοκομβικός ρυθμός. Όλη αυτή η αλληλουχία γεγονότων στη συνέχεια, ξεκινάει από την αρχή.
Ποιος μπορεί να χρειαστεί μια συσκευή CRT;
Οι συσκευές αυτές δεν λειτουργούν σε όλους τους τύπους καρδιακής ανεπάρκειας και θα χρειαστεί να υποβληθείτε σ’ ένα υπερηχοκαρδιογράφημα ώστε να εκτιμηθεί η λειτουργία της καρδιάς και ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ), το οποίο θα εκτιμήσει τη λειτουργία του ηλεκτρικού της συστήματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι οποιαδήποτε συσκευή και αν εμφυτευτεί, δεν αποτελεί υποκατάστατο των φαρμάκων για την καρδιακή ανεπάρκεια.
Γιατί μπορεί να χρειάζομαι CRT-Pacemaker;
Χρειάζεται στις περιπτώσεις που υπάρχει πρόβλημα με τις ηλεκτρικές συνδέσεις της καρδιάς, η καρδιά σας πάλλεται πολύ αργά και το αριστερό της τμήμα, δεν πάλλεται συγχρονισμένα με το δεξιό.
Ενδείκνυται επίσης στις περιπτώσεις που η καρδιά σας εμφανίζει σοβαρού βαθμού δυσλειτουργία κι εσείς συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας, παρά την φαρμακευτική αγωγή και την αλλαγή του τρόπου ζωής.
Γιατί μπορεί να χρειάζομαι CRT-ICD;
Εάν έχετε καρδιακή ανεπάρκεια.
Εάν έχετε βιώσει στο παρελθόν κοιλιακή ταχυκαρδία ή μαρμαρυγή ή εάν ο ιατρός σας πιστεύει ότι βρίσκεστε σε κίνδυνο για τις παραπάνω αρρυθμίες εξαιτίας του τύπου της καρδιακής ανεπάρκειας ή μιας κληρονομούμενης καρδιακής νόσου.
Εάν έχετε βιώσει έμφραγμα του μυοκαρδίου στο παρελθόν, καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει βλάβη στη συστολική λειτουργία της καρδιάς καθώς και προβλήματα στις ηλεκτρικές της συνδέσεις.
Αποφασίζοντας το εάν πρέπει να έχει ή να μην έχει κανείς απινιδωτή.
Ένας απινιδωτής μπορεί να είναι σωτήριος για την ζωή, όμως όπως κάθε επεμβατική πράξη συνοδεύεται από πιθανές επιπλοκές. Το να έχετε εμφυτευμένο έναν απινιδωτή επιφέρει μεγάλες υποχρεώσεις και είναι σημαντικό να έχετε διαβάσει και συζητήσει όλες τις σχετικές πληροφορίες προτού αποφασίσετε να προχωρήσετε.
Περίπου ένας στους δέκα ασθενείς, θα έχουν κάποιου είδους επιπλοκή από την επέμβαση. Αυτές κυμαίνονται από κοινές/συχνές καταστάσεις που είναι ενοχλητικές αλλά όχι απειλητικές για τη ζωή, όπως μια μεγάλη μελανιά (αιμάτωμα) γύρω από το κουτί του απινιδωτή ή μετατόπιση ενός ηλεκτροδίου που θα χρειαστεί επανατοποθέτηση σε μια δεύτερη επέμβαση έως, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, κάτι που μπορεί να είναι πιο σοβαρό.
Αυτά περιλαμβάνουν βλάβη σε άλλες δομές, όπως τον πνεύμονα ή την καρδιά, που μερικές φορές μπορεί να απαιτούν την τοποθέτηση παροχέτευσης. Αυτό μπορεί να σας κανεί να νιώσετε μεγάλη αδιαθεσία και να παρατείνει την έξοδό σας απ’ το νοσοκομείο.
Kάθε επέμβαση ενέχει τον κίνδυνο της λοιμώξεως. Για τον λόγο αυτό, θα σας χορηγηθούν αντιβιοτικά, ο ιατρός θα φοράει αποστειρωμένη ποδιά και γάντια και το δέρμα σας θα αποστειρωθεί (απίθανο όμως πλήρως). Ευτυχώς οι λοιμώξεις των συσκευών είναι σπάνιες, αλλά αν συμβούν μπορεί να προκαλέσουν μεγάλο πρόβλημα. Μερικές φορές, η συσκευή κι όλα τα ηλεκτρόδια θα πρέπει ν’ αφαιρεθούν κι η όλη διεργασία ν’ αρχίσει από την αρχή.
Όταν η επέμβαση έχει τελειώσει, ένα πράγμα για το οποίο πρέπει να είναι ενήμερος ο ασθενής, είναι το γεγονός ότι η συσκευή μπορεί να χορηγήσει shock. Οι περισσότεροι ασθενείς θα το νιώσουν αυτό, εκτός κι αν έχουν χάσει τις αισθήσεις τους εξαιτίας ενός πολύ γρήγορου καρδιακού ρυθμού και πολλοί δεν θα το βρουν ευχάριστη εμπειρία.
Η αίσθηση που έχουν οι ασθενείς είναι σαν γροθιά ή κλωτσιά στο στήθος. Αυτό συμβαίνει κατά κανόνα όταν έχετε έναν γρήγορο, επικίνδυνο καρδιακό ρυθμό. Η συσκευή όμως μπορεί να μπερδευτεί κι από άλλους καρδιακούς ρυθμούς που δεν είναι επικίνδυνοι.
Ο προγραμματισμός των απινιδωτών βελτιώνεται συνεχώς αλλά δεν είναι τέλειος. Η συσκευή δεν θα το ρισκάρει κι αν δεν είναι σίγουρη εάν απαιτείται shock, θα επιλέξει να το χορηγήσει, παρά να θέσει σε κινδυνο την ζωή του ασθενούς. Κάθε χρόνο περίπου 3-4 στους 100 ασθενείς με απινιδωτές, λαμβάνουν shock που δεν χρειάζονται.
Ο καρδιολόγος σας, θα σας εξηγήσει το λόγο για τον οποίο χρειάζεστε απινιδωτή και τα οφέλη που απορρέουν.
Οι κίνδυνοι και τα οφέλη θα σας εξηγηθούν κι αν είστε σύμφωνοι, θα χρειαστεί να υπογράψετε φόρμα συγκατάθεσης πριν την επέμβαση.
Πώς γίνεται η εμφύτευση της συσκευής;
Ο υποδόριος απινιδωτής (S-ICD) εμφυτεύεται αμέσως κάτω από το δέρμα, με μια τομή στην αριστερή πλευρά του θώρακα και μια ή δυο μικρότερες τομές κατά μήκος του στέρνου, ώστε να τοποθετηθούν και να στερεωθούν τα στοιχεία της συσκευής.
Την ημέρα της επέμβασης, ένας/μία νοσοκόμος/α θα σας φέρει στο αιμοδυναμικό εργαστήριο. Όταν είστε εκεί, ένας άλλος νοσοκόμος/α, θα ελέγξει ξανά τα στοιχεία σας και θα σας ζητήσει να ξαπλώσετε σε ένα σχετικά στενό κρεβάτι στο οποίο και θα πραγματοποιηθεί η επέμβαση. Η τελευταία πραγματοποιείται είτε υπό μέθη (με την οποία απλά θα κοιμηθείτε και θα χαλαρώσετε), είτε υπό γενική αναισθησία, κάτι που συνήθως αποφασίζεται από κοινού με τον ιατρό, εκτός κι αν υπάρχουν συγκεκριμένα δεδομένα που επιβάλλουν την μια επιλογή από την άλλη.
Πριν αρχίσει την εμφύτευση ενός ενδοφλέβιου απινιδωτή, ο ιατρός θα χορηγήσει τοπικό αναισθητικό κάτω από το δέρμα στην περιοχή κάτω από την κλείδα (συνήθως στην αριστερή πλευρά). Αυτό θα μουδιάσει την περιοχή και θα επιτρέψει στον ιατρό να περάσει μικρά ηλεκτρόδια διαμέσου της φλέβας μέσα στην καρδιά. Μπορεί να χρειαστεί να περάσουν 2 με 3 ηλεκτρόδια, αναλόγως τι προτείνει ο ιατρός σας. Τα ηλεκτρόδια αυτά συνδέονται στη συνέχεια με το κουτί της συσκευής, το οποίο έχει το μέγεθος ενός μεγάλου κουτιού με σπίρτα και τοποθετείται κάτω απ’ το δέρμα.
Πριν ξεκινήσει η εμφύτευση ενός υποδόριου απινιδωτή, βάση των πρακτικών του εκάστοτε νοσοκομείου/ιατρού, χορηγείται γενική ή τοπική αναισθησία ώστε ο ασθενής να νιώσει άνετα κατά την διάρκεια της επέμβασης. Μια τομή πραγματοποιείται στην αριστερή πλευρά του θώρακα, ακριβώς πάνω από τις πλευρές, εκεί όπου θα τοποθετηθεί η συσκευή. Μια ή δυο μικρές τομές πραγματοποιούνται κατά μήκος του στέρνου ώστε να τοποθετηθεί το ηλεκτρόδιο κάτω από το δέρμα.
O ιατρός μπορεί να χρειαστεί να ελέγξει την συσκευή κατά την διάρκεια της επέμβασης. Αυτό θα κάνει την καρδιά σας να πάλλεται γρήγορα κι ο απινιδωτής θα χορηγήσει shock για να βεβαιωθούμε ότι λειτουργεί κατάλληλα. Θα σας δωθεί ικανοποιητική ποσότητα μέθης έτσι ώστε να μην αντιληφθείτε το shock.
Η περιοχή της τομής θα κλειστεί στη συνέχεια με απορροφήσιμα ή μη απορροφήσιμα ράμματα. Εάν τα ράμματα χρειαστεί να αφαιρεθούν, θα ενημερωθείτε πριν φύγετε απ’ το νοσοκομείο.
Τι συμβαίνει μετά την εμφύτευση του απινιδωτή;
Μετά την επέμβαση και την ολοκλήρωση όλων των σχετικών ελέγχων, θα μεταφερθείτε στην καρδιολογική κλινική. Θα σας ζητηθεί να παραμείνετε ξαπλωμένος για περίπου 2 ώρες και στη συνέχεια μπορείτε να σηκωθείτε, να φάτε και να πιείτε κανονικά.
Επειδή η περιοχή όπου εμφυτεύθηκε ο βηματοδότης μπορεί να είναι ‘’μελανιασμένη’’ και να πονάει, ειδικά για τις πρώτες 1-2 ημέρες, θα σας δωθούν παυσίπονα. Είναι πολύ σημαντικό να πείτε άμεσα στη νοσοκόμα ή στον ιατρό, εάν έχετε κάποιο πόνο. Θα σας δωθούν επίσης αντιβιοτικά πριν, κατά την διάρκεια και μετά την επέμβαση, ώστε να ελαττωθεί ο κίνδυνος λοίμωξης.
Το τραύμα πρέπει να παραμένει καθαρό και στεγνό μέχρι να επουλωθεί πλήρως. Παρ’όλα αυτά μπορείτε να κάνετε ντους μετά τις πρώτες 3-4 ημέρες. Ζητήστε από τη νοσηλεύτρια μια προστατευτική γάζα ώστε να μπορείτε να κάνετε μπάνιο χωρίς να βρέξετε το τραύμα. Αναφέρετε οποιοδήποτε πρόβλημα με το τραύμα στην νοσηλεύτρια ή τον ιατρό σας.
Εάν τοποθετηθεί ενδοφλέβια συσκευή, υπάρχει μικρή πιθανότητα, τα ηλεκτρόδια να μετακινηθούν από την αρχική τους θέση. Για να μειωθεί ο κίνδυνος αυτός, συνιστάται να μην σηκώνεται το χέρι σας, από την μεριά που εμφυτεύθηκε η συσκευή, πάνω απ’ το ύψος του ώμου για 1-2 εβδομάδες μετά την επέμβαση. Εάν έχει εμφυτευθεί υποδόριος απινιδωτής, οι παραπάνω περιορισμοί δεν ισχύουν. Παρ’όλα αυτά συνιστάται να αποφύγετε κινήσεις των χεριών που μπορούν να δημιουργήσουν τάση στο τραύμα. Οι οδηγίες των κατά τόπους κλινικών μπορεί να διαφέρουν, γι’αυτό διασταυρώστε το με την νοσηλεύτρια ή ιατρό σας, πριν φύγετε απ’ το νοσοκομείο.
Είναι αρκετά σημαντικό παρ’ολα αυτά, να κάνετε ήπιες ασκήσεις του βραχίονα και του ώμου ώστε να κρατήσετε το χέρι σας ενεργό. Συνιστάται ν’ αποφύγετε απότομες ή βίαιες κινήσεις του χεριού σας μέχρι να γίνει ο πρώτος έλεγχος της συσκευής σας, συνήθως σε 6-8 εβδομάδες.
Ο καρδιολόγος σας, θα σας επισκεφθεί στο θάλαμό σας στο τέλος της ημέρας και πιθανότατα θα μπορέσετε να πάτε σπίτι την ίδια ή την επόμενη ημέρα, με την προυπόθεση ότι ο έλεγχος της συσκευής σας είναι ικανοποιητικός, δεν υπάρχουν επιπλοκές κι ο ιατρός σας κρίνει ότι είναι ασφαλές. Ο απινιδωτής σας θα ελεγχθεί πριν πάτε σπίτι απ’ τον ιατρό σας, τον τεχνικό συσκευών ή από μια εξειδικευμένη νοσηλεύτρια.
Ο έλεγχος αυτός περιλαμβάνει την χρήση ενός ειδικού προγράμματος που μπορεί να ελέγξει τις ρυθμίσεις της συσκευής και να βεβαιώσει ότι ο απινιδωτής λειτουργεί κανονικά. Ο έλεγχος αυτός διαρκεί περίπου 15 λεπτά.
Οι περισσότεροι ασθενείς μετά τον έλεγχο αυτό, θα έχουν επίσης μια ακτινογραφία θώρακος ώστε να επιβεβαιωθεί ότι τα ηλεκτρόδια του βηματοδότη είναι καλά και ότι δεν υπάρχει κάποια επιπλοκή απ’ την επέμβαση. Παρακαλώ ρωτήστε τον ιατρό, τεχνικό ή νοσηλευτή σας εάν έχετε κάποια απορία σχετικά με την συσκευή.
Στο στάδιο αυτό θα σας δωθεί μια ταυτότητα με τα στοιχεία της συσκευής, πληροφορίες σε περίπτωση ανάγκης, οδηγίες κι ένας τηλεφωνικός αριθμός που μπορείτε να καλείτε για τυχόν απορίες.
Στο σπίτι
Παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι άνθρωποι νιώθουν ευχάριστα πηγαίνοντας σπίτι, είναι αρκετά φυσικό να είστε σχετικά ανήσυχος. Το γεγονός αυτό είναι αρκετά συχνό, ειδικά εάν ήσαστε στο νοσοκομείο για μεγάλο χρονικό διάστημα κι η συσκευή μόλις πρόσφατα εμφυτεύθηκε.
Οι ιατροί κι οι νοσηλευτές, βρίσκονται εκεί έτοιμοι ν’ απαντήσουν οποιαδήποτε ερώτηση τυχόν να έχετε. Εάν νιώθετε ανήσυχος ή η διάθεση σας δεν είναι καλή όταν είστε σπίτι, είναι σημαντικό να μιλήσετε σε κάποιον. Παρακαλώ καλέστε τον ιατρό, νοσηλευτή ή την αρρυθμιολογική κλινική του νοσοκομείου σας για περαιτέρω βοήθεια κι οδηγίες.
Κινήσεις του χεριού – Στα ενδοφλέβια συστήματα, ουλώδης ιστός θ’ αναπτυχθεί στην καρδιά γύρω απ’ τα ηλεκτρόδια της συσκευής μετά από μερικές εβδομάδες, γεγονός που θα τα εμποδίσει να μετακινηθούν απ’ τη θέση τους. Προσπαθήστε ν’ αποφύγετε κινήσεις του βραχίονα πάνω απ’ το ύψος του ώμου απ’ τη μεριά της συσκευής για 1-2 εβδομάδες τουλάχιστον. Για τα υποδόρια συστήματα, προσπαθήστε ν’ αποφύγετε κινήσεις του βραχίονα που μπορεί να δημιουργήσουν τάση στο τραύμα.
Περιοχή του τραύματος-εμφύτευσης – Η περιοχή του τραύματος θα χρειαστεί περίπου 6 εβδομάδες ώστε να επουλωθεί πλήρως. Προσπαθήστε ν’ αποφύγετε πολύ στενά ρούχα πάνω απ’ το τραύμα μέχρι αυτό να επουλωθεί πλήρως. Εάν παρατηρήσετε ερυθρότητα, πόνο, πρήξιμο της περιοχής ή οποιοδήποτε σημείο αιμορραγίας απ’ το τραύμα, να το αναφέρετε αμέσως στον ιατρό, νοσηλεύτρια ή αρρρυθμιολογική κλινική, καθώς αυτά μπορεί να αποτελούν σημεία λοίμωξης.
Πιθανότατα θα μπορέσετε να ψηλαφήσετε το κουτί της συσκευής κάτω απ’ το δέρμα καθώς κι άλλες μικρές διογκώσεις κοντά σ’ αυτό. Αυτές οι διογκώσεις είναι τα ηλεκτρόδια που συνδέονται με το κουτί και συνήθως διπλώνονται και τοποθετούνται πίσω από τη συσκευή. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να μην προσπαθήσετε να μετακινήσετε συσκευή ή ηλεκτρόδια και παρακαλώ ενημερώστε το εξειδικευμένο προσωπικό, εάν συνεχίσουν να σας ενοχλούν.
Ζώντας με τον απινιδωτή
Θα αισθανθώ τυχόν θεραπεία που θα λάβω απ’ τον απινιδωτή;
H συσκευή θα προγραμματιστεί ειδικά στις δικές σας ανάγκες. Ο καρδιολόγος σας, θα το κάνει αυτό αρχικά κατά την εμφύτευση της συσκευής, αλλά οι ρυθμίσεις μπορούν να τροποποιηθούν στις επόμενες επισκέψεις, εάν αυτό κριθεί απαραίτητο.
Βηματοδότηση βραδυκαρδίας
Εάν οι σφύξεις της καρδιάς είναι αργές, ο απινιδωτής χορηγεί ηλεκτρικά ερεθίσματα ώστε να τις διατηρήσει σε φυσιολογικά επίπεδα. Τα ερεθίσματα αυτά είναι χαμηλής έντασης, δεν προκαλούν πόνο και δεν γίνονται συνήθως αντιληπτά απ’ τον ασθενή. Επίσης, μερικές φορές, οι σφύξεις της καρδιάς μπορεί να είναι αργές για μερικά δευτερόλεπτα, μετά από χορήγηση θεραπείας απ’ τον απινιδωτή για έναν γρήγορο καρδιακό ρυθμό. Η συσκευή μπορεί να διακρίνει πότε απαιτούνται επιπλέον σφύξεις και να τις χορηγήσει εάν χρειαστεί.
Βηματοδότηση αντι-ταχυκαρδίας (υπερκερασμού)
Εάν η καρδιά σας πάλλεται πολύ γρήγορα, η συσκευή μπορεί να στείλει ακόμη περισσότερα ερεθίσματα, ώστε να την επαναφέρει στον φυσιολογικό της ρυθμό.
Αυτό μπορεί να γίνει αρκετά γρήγορα απ’ τον απινιδωτή, που μάλιστα αρκετοί ασθενείς δεν το αντιλαμβάνονται. Παρ’όλα αυτά, μερικές φορές, οι ασθενείς το νιώθουν ως αίσθημα παλμών ή ζάλη.
Εάν η βηματοδότηση υπερκερασμού δεν καταφέρει να τερματίσει τον γρήγορο καρδιακό ρυθμό, η συσκευή θα χορηγήσει shock.
Shock καρδιομετατροπής
Ο απινιδωτής σας, μπορεί να έχει προγραμματιστεί να χορηγήσει shock, σ’ ένα συγκεκριμένο συγχρονισμένο μέρος του καρδιακού κύκλου. Αυτός ο τύπος του shock χρησιμοποιείται για να θεραπεύσει την κοιλιακή ταχυκαρδία. Αυτά είναι υψηλής ενέργειας shock που πολλοί ασθενείς τα βρίσκουν αρκετά επίπονα κι ενοχλητικά.
Shock απινίδωσης
Πρόκειται για υψηλής ενέργειας shock, το οποίο χορηγεί η συσκευή, εάν διαπιστώσει ότι η καρδιά πάλλεται επικίνδυνα γρήγορα.
Οι ασθενείς λένε ότι αισθάνονται τα shock αυτά, σαν να έχουν δεχθεί γροθιά ή κλωτσιά στο στήθος. Μπορεί να είναι αρκετά επίπονα, αλλά ο πόνος διαρκεί μόνο μερικά δευτερόλεπτα. Μερικοί ασθενείς μπορεί να μην αισθανθούν τίποτα, εάν έχουν χάσει τις αισθήσεις τους εξαιτίας του γρήγορου καρδιακού ρυθμού.
Εάν κάποιος είναι μαζί σας όταν αισθανθείτε τα shock , τότε πιθανόν να παρατηρήσει οτι ταρακουνιέστε. Ακόμα κι αν σας αγγίξει κάποιος εκείνη τη στιγμή δεν θα πάθει κάτι. Αντιθέτως, μπορεί να είναι αρκετά καθησυχαστικό να σας κρατήσει κάποιος, την ώρα που δέχεστε το shock.
Τι μπορώ να κάνω εάν το ICD μου χορηγήσει shock;
Ίσως να νιώσετε κάποια προειδοποίηση, όταν το ICD προετοιμάζεται να χορηγήσει shock, όπως αίσθημα παλμών ή ζάλη και μπορεί να είστε σε θέση να ζητήσετε βοήθεια, να καθίσετε ή να ξαπλώσετε στο έδαφος. Παρ’όλα αυτά, αυτό μπορεί να συμβεί αρκετά γρήγορα και να μην έχετε καμιά προειδοποίηση.
Μετά το shock, η ανάρρωση είναι γενικώς αρκετά γρήγορη. Ακόμη κι αν αισθάνεστε καλά μετά το shock, συνιστάται να καλέσετε το κέντρο όπου έγινε η εμφύτευση της συσκευής σας, ώστε να κανονίσετε έλεγχό της.
Εάν δεν αισθάνεστε καλά ή εάν η συσκευή σας έχει χορηγήσει πολλά shock, καλέστε το ΕΚΑΒ στο 166. Ο απινιδωτής σας θα ελεγχθεί ώστε να βρεθεί η αιτία για τα shock που χορηγήθηκαν. Μετά από ένα χρονικό διάστημα, μπορεί να μην είναι απαραίτητο η συσκευή σας να ελέγχεται τακτικά μετά από κάθε shock, εκτός κι αν δεν νιώθετε καλά – η κλινική βηματοδοτών θα σας συμβουλέψει σχετικά.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό να φυλάξετε και να έχετε μαζί σας συνεχώς, την ταυτότητα του απινιδωτή σας, έτσι ώστε ο κατασκευαστής, το μοντέλο κι οι ρυθμίσεις της συσκευής να είναι άμεσα διαθέσιμες.
Επισκέψεις στην κλινική βηματοδοτών/απινιδωτών
Ο απινιδωτής σας πρέπει να ελέγχεται τακτικά κι οι επισκέψεις στην κλινική μπορεί να είναι απαραίτητες πιο συχνά την πρώτη περίοδο μετά την εμφύτευση της συσκευής. Κατά την διάρκεια κάθε επίσκεψης, ο ιατρός ή τεχνικός, θα ελέγξει την συσκευή σας με την χρήση ειδικού προγράμματος, με την βοήθεια του οποίου θα ανακτήσει πληροφορίες σχετικά με τις ρυθμίσεις της και την διάρκεια της μπαταρίας. Όλες οι πληροφορίες αποθηκεύονται σ’ έναν υπολογιστή κι εμπιστευτικά ενημερώνονται τα ιατρικά αρχεία του ασθενούς.
Το τραύμα σας θα ελεγχθεί και μπορεί να πραγματοποιηθούν κι άλλα τεστ όπως ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ).
Επίσης σας προτρέπουμε να εκφράσετε όποιες απορίες έχετε και να ενημερώσετε τη νοσηλεύτριά σας για όποια προβλήματα τυχόν εμφανιστούν. Υπάρχει πιθανότητα επίσης να δείτε τον καρδιολόγο σας ή τον ειδικευόμενό του, κατά την επίσκεψή σας στην κλινική βηματοδοτών.
Τα περισσότερα κέντρα στις μέρες μας, προγραμματίζουν τις συσκευές σας για τηλεμετρία. Η δυνατότητα αυτή παρέχεται για τις περισσότερες συσκευές σήμερα. Ο όρος τηλεμετρία σημαίνει, παρακολούθηση της καρδιάς και της εμφυτευμένης συσκευής ενώ βρίσκεστε σπίτι μακριά απ’ το νοσοκομείο. Χρειάζεστε έναν ειδικό πομπό και χρησιμοποιώντας μια ενσωματωμένη κεραία, η συσκευή στέλνει αυτοματοποιημένα ιατρικές και τεχνικές πληροφορίες από την καρδιά σας στον ιατρό και τον τεχνικό που σας περιθάλπτει.
Αυτό επιτρέπει στο ιατρικό προσωπικό να παρακολουθεί την κατάστασή σας, βασιζόμενο σε ακριβείς κι ενημερωμένες πληροφορίες οποιαδήποτε στιγμή. Έτσι εάν λάβετε shock και παρ’όλα αυτά αισθάνεστε καλά, η ομάδα που σας φροντίζει θα είναι σε θέση να ελέγξει την συσκευή και να διερευνήσει την αιτία του shock, καθώς εσείς βρίσκεστε σπίτι.
Η τηλεμετρία μπορεί επίσης ν’ αντικαταστήσει επισκέψεις ρουτίνας των ασθενών στην κλινική, κερδίζοντάς σας έτσι πολύτιμο χρόνο.
Οδήγηση κι απινιδωτές (ICDs) /αμφικοιλιακή βηματοδότηση (CRTs)
Υπάρχουν αυστηρές οδηγίες σχετικά με τους ασθενείς που χρειάζονται απινιδωτή και του πόσο ασφαλές είναι να οδηγήσουν ή όχι.
Υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί, που διαφέρουν όμως ανάλογα με την αιτία για την οποία ο απινιδωτής εμφυτεύθηκε. Είναι πολύ σημαντικό να το συζητήσετε αυτό με τον ιατρό σας στην κλινική για να σας δώσει περισσότερες πληροφορίες.
Θα χρειαστεί επίσης να ενημερώσετε την ασφαλιστική εταιρεία του αυτοκινήτου σας, ότι σας εμφυτεύθηκε απινιδωτής.
Επικοινωνία με την κλινική βηματοδοτών / απινιδωτών
Μπορείτε να καλέσετε την εκάστοτε κλινική διαμέσου των τηλεφωνικών κέντρων των νοσοκομείων ή διαφορετικά τον ιατρό ή την γραμματεία ή νοσηλεύτριά του, εκτός ωρών λειτουργίας.
Σωματική δραστηριότητα
Είναι ασφαλές να αθλούμαι; Η απλή απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι ΝΑΙ, αλλά η πλήρης απάντηση επηρεάζεται από την αιτία και τον τύπο της αρρυθμίας καθώς και τον τύπο της άσκησης που διενεργείτε.
Η πιθανότητα αρρυθμίας κατά την άσκηση είναι πολύ μικρή κι όταν συμβαίνει, οφείλεται συνήθως σε ανωμαλία της καρδιακής λειτουργίας κι όχι στην ύπαρξη απινιδωτή. Αυτό είναι γεγονός, ιδιαίτερα όταν η καρδιά σας έχει υποστεί σημαντική βλάβη, εξαιτίας εμφράγματος ή μυοκαρδιοπάθειας.
Η πιθανότητα αρρυθμίας δεν είναι μεγαλύτερη κατά την διάρκεια μετρίου εντάσεως αερόβιας άσκησης σε σχέση με την ηρεμία, αλλά υπάρχουν συγκεκριμένου είδους ασκήσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο αρρυθμίας. Εάν αθλείστε σκληρά από την ηρεμία, χωρίς προθέρμανση κι άμεσα σταματήσετε την άσκηση, χωρίς αποθεραπεία, αυξάνεται την πιθανότητα αρρυθμίας.
Στα προγράμματα καρδιακής αθλητικής αποκαταστάσεως, όπου η προθέρμανση και αποθεραπεία είναι κανόνας, αρρυθμίες σπάνια συμβαίνουν.
Ακολούθως της αρχικής σας αποκαταστάσεως, συνήθως 4-6 εβδομάδων, συνιστάται ν’ αυξήσετε το επίπεδο δραστηριότητας σας, εάν είναι δυνατόν. Μπορεί να σας προταθεί πρόγραμμα καρδιακής αποκαταστάσεως ή δοκιμασία κοπώσεως, ώστε ν’ αποκατασταθεί η αυτοπεποίθησή σας και να επανέλθετε στην φυσιολογική σας ζωή.
Πώς μπορεί η άσκηση να επηρεάσει τον απινιδωτή μου;
Ο απινιδωτής εντοπίζει ανώμαλους καρδιακούς ρυθμούς με διάφορους τρόπους, ένας απ’ τους οποίους είναι η καρδιακή συχνότητα κατά την διάρκεια της αρρυθμίας.
Οι περισσότερες αρρυθμίες που αντιμετωπίζονται απ’ τους απινιδωτές είναι σημαντικά πιο γρήγορες από αυτό που μπορεί να φθάσει φυσιολογικά η καρδιά, ακόμα και υπό έντονη άσκηση.
Περιστασιακά παρ’όλα αυτά, ο απινιδωτής χρειάζεται να προγραμματιστεί ώστε ν’ αναγνωρίζει ανώμαλες καρδιακές συχνότητες που είναι κοντά σ’ εκείνες που μπορεί να επιτευχθούν με την άσκηση. Για τον λόγο αυτό, αξίζει να ελεγχθεί πως έχει προγραμματιστεί ο απινιδωτής σας, προτού προβείτε σε άσκηση άλλη από την κλασική, διατηρήσεως φυσικής καταστάσεως κι απώλειας βάρους. Ο αρρυθμιολόγος σας, η εξειδικευμένη νοσηλεύτρια ή ο τεχνικός μπορούν να σας συμβουλέψουν πως μπορείτε με ασφαλή τρόπο να αυξήσετε τον καρδιακό σας ρυθμό.
Εάν ανησυχείτε ποιο είναι το ασφαλές επίπεδο άσκησης, ρωτήστε τον αρρυθμιολόγο σας, για το εάν ένα τεστ κοπώσεως θα βοηθούσε να καθησυχαστείτε.
Όταν έχετε ένα τεστ κοπώσεως, ο απινιδωτής σας πρέπει να απενεργοποιηθεί κατά την διάρκειά του, ώστε να αποφευχθούν μη απαραίτητα shock. Εάν ανησυχείτε, μπορείτε επίσης να παραπεμφθείτε σ’ έναν ειδικό άσκησης της ομάδας καρδιακής αποκατάστασης.
Εάν επιθυμείτε να γνωρίζετε πως έχει προγραμματιστεί ο απινιδωτής σας, ο τεχνικός συσκευών μπορεί να σας δώσει τις σχετικές πληροφορίες.
Υπάρχει κάποια άσκηση την οποία δεν μπορώ σε καμιά περίπτωση να κάνω;
Εάν νιώθετε ανήσυχος ν’ ασκηθείτε, ίσως θα ήταν καλό να έχετε κάποιον μαζί σας την πρώτη φορά, ο στόχος όμως πάντα είναι να μπορείτε να αθλείστε ανεξάρτητα και με αυτοπεποίθηση. Συνιστάται να έχετε πάντα μαζί σας την ταυτότητα του απινιδωτή για την ιδιαίτερη περίπτωση που χρειαστεί να μεταφερθείτε στο νοσοκομείο.
Πρέπει να είστε προσεκτικός με όλα τ’ αθλήματα επαφής. Παρά το γεγονός ότι ο απινιδωτής είναι αρκετά ανθεκτικός, αιμάτωμα ή λύση του δέρματος πάνω απ’ το σημείο εμφύτευσης, μπορεί να οδηγήσει σε λοίμωξη που μπορεί να είναι πολύ δύσκολο ν’ αντιμετωπιστεί.
Θα πρέπει να σας γνωστοποιηθεί επίσης, ότι είναι αρκετά απίθανο να λάβετε ασφαλιστική κάλυψη για χειμερινά αθλήματα όπως σκι ή άλλα παράτολμα σπορ, όπου τα αποτελέσματα ενός shock μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή τη δική σας ή άλλων. Παρ’όλα αυτά, αυτό μπορεί να είναι πιθανό για μεμονωμένες, ειδικές περιπτώσεις, ιδιαίτερα για τους ασθενείς εκείνους όπου ο απινιδωτής εμφυτεύθηκε για προληπτικούς λόγους.
Η κολύμβηση επιτρέπεται όταν το τραύμα στο σημείο εμφύτευσης έχει επουλωθεί πλήρως. Σας συνιστούμε να μην κολυμπάτε μόνος σε ιδιωτική πισίνα. Μερικοί απινιδωτές εμφυτεύονται για αρρυθμίες που μπορούν να πυροδοτηθούν ειδικά με την κολύμβηση (πχ μερικά σύνδρομα μακρού QT – ελέγξτε με τον αρρυθμιολόγο σας) κι οι καταδύσεις γενικά δεν επιτρέπονται.
Τα θαλάσσια αθλήματα συνιστώνται μόνο εάν συνοδεύεστε πάντοτε από τουλάχιστον ένα άτομο, το οποίο μπορεί να σας βγάλει απ’ το νερό στην περίπτωση που ο απινιδωτής σας εκφορτιστεί (shock).
Δεν θα μπορείτε να συμμετέχετε σε οποιοδήποτε ανταγωνιστικό μηχανοκίνητο άθλημα, καθώς δεν πληρείτε τις προυποθέσεις για το κατάλληλο δίπλωμα.
Πρέπει επίσης ν’ αποφεύγετε κάθε άθλημα ή κατάσταση στην οποία μπορείτε να εκτεθείτε σε ισχυρά μαγνητικά ή ηλεκτρικά πεδία ή σε ισχυρή πηγή ραδιοκυμάτων (πχ αυτοκίνητα, αεροπλάνα ή καράβια τα οποία ελέγχονται με ραδιοκύματα-ελέγξτε με την εκάστοτε αρρυθμιολογική κλινική).
Επομένως, τι μπορώ να κάνω;
Πιθανότατα, το υπάρχον πρόβλημα στην καρδιά σας (πχ η αιτία της αρρυθμίας κι ο λόγος για τον οποίο εμφυτεύθηκε ο απινιδωτής), θα έχει μεγαλύτερη επίδραση στην ικανότητα σας για άσκηση, παρά η παρουσία του απινιδωτή. Το υπάρχον πρόβλημα στην καρδιά σας, μπορεί να περιορίσει την ικανότητά σας για άσκηση εξαιτίας δύσπνοιας, κόπωσης ή πόνου στο στήθος, συμπτώματα τα οποία δεν μπορούν ν’ αγνοηθούν.
Έρευνες έχουν δείξει, ότι η φυσική άσκηση κι η αθλητική δραστηριότητα είναι ευεργετικές για τους ασθενείς με απινιδωτή. Η αερόβια άσκηση, η μυική ενδυνάμωση κι ευλιγισία πρέπει να κυριαρχούν στο πρόγραμμα άθλησης. Αυτού του είδους οι δραστηριότητες είναι πολύ καλά ανεκτές και αποτελεσματικές στην βελτίωση της φυσικής κατάστασης, η οποία καλύτερα επιτυγχάνεται με την συχνή μετρίου έντασης αθλητική δραστηριότητα.
Η φυσική δραστηριότητα και άσκηση πρέπει να βελτιωθούν αργά και σταδιακά και να χρησιμοποιηθεί ένας είδος παρακολούθησής της πχ καρδιακή συχνότητα ή ένταση προσπάθειας. Ένταση άσκησης μεταξύ 60-75% της καρδιακής συχνότητας-στόχου (220-ηλικία), είναι επαρκής για να αποφέρει σημαντικά οφέλη υγείας και να βελτιώσει την φυσική κατάσταση και αντοχή.
Εάν παίρνετε φάρμακα, όπως οι αποκλειστές των β-υποδοχέων, μπορεί να μην καταφέρετε ν’ αγγίξετε αυτά τα επίπεδα καρδιακής συχνότητας. Αντιθέτως, στις περιπτώσεις αυτές, προσπαθήστε να αυξήσετε την καρδιακή συχνότητα κατά την άσκηση κατά 30-40 σφύξεις πάνω από την συχνότητα ηρεμίας.
Εναλλακτικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ως μέτρο την δική σας ικανότητα να υπολογίζετε την προσπάθειά σας στην άσκηση. Υποθέτουμε ότι η ηρεμία ισοδυναμεί με 0 και η μέγιστη προσπάθεια με 10. Προσπαθείστε να διαιρέσετε στο μυαλό σας την απόσταση μεταξύ 0 και 10 και αυξήστε την προσπάθειά σας τόσο, ώστε να την κρατήσετε κάτω από 5. Κλειδί είναι να αποφύγετε να γίνετε υπερβολικά δυσπνοικοί κατά την άσκηση, καθώς αυτό θα επιβαρύνει το καρδιαγγειακό σας σύστημα.
Όλες οι αθλητικές ασκήσεις πρέπει να ξεκινούν με προθέρμανση και να τελειώνουν με αποθεραπεία που και τα δύο πρέπει να διαρκούν 10 λεπτά, έτσι ώστε το καρδιαγγειακό σύστημα να έχει χρόνο να προσαρμοστεί στις αλλαγές των απαιτήσεων. Η αλληλουχία των ασκήσεων πρέπει να ποικίλει από ασκήσεις του βραχίονα, του κορμού και των ποδιών, με ασκήσεις ευλιγισίας και συντονισμού να ακολουθούν τις πιο έντονες ασκήσεις.
Το κύριο μέρος του προγράμματος άθλησης, πρέπει ν’ αποτελείται από προοδευτικά δυσκολότερες αερόβιες κυκλικές ασκήσεις που διαρκούν από 25-30 λεπτά και περιλαμβάνουν κινήσεις πολλαπλών αρθρώσεων με τη χρήση μερικώς του βάρους του σώματος και μέτρια αντίσταση.
H στατική άσκηση είναι καλό να αποφεύγεται καθώς δεν έχει όφελος για την υγεία και συνάμα είναι επικίνδυνη.
Γενικά, οι περισσότερες ασκήσεις πρέπει να πραγματοποιούνται από την όρθια στάση και να πραγματοποιούνται στο ελάχιστο, αυτές που απαιτούν να ξαπλώνεις ή να κάθεσαι. Οι ασκήσεις από καθιστή θέση με τη χρήση αλτήρων (κιλών) αυξάνουν σημαντικά τις καρδιακές απαιτήσεις και τις πιθανότητες αρρυθμίας. Eάν πραγματοποιηθούν ασκήσεις από καθιστή θέση, πρέπει να είναι χαμηλής έντασης κι η έμφαση να δίνεται στην μυική αντοχή (συχνές επαναλήψεις με αποφυγή όμως υπερβολικής κόπωσης)
Όταν στατικές ασκήσεις από καθιστή θέση με βάρη, συνδυάζονται με ήπιες ασκήσεις των ποδιών, ελαττώνεται το φορτίο με το οποίο επιβαρύνεται η καρδιά κατά την άσκηση.
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται για τους λίγους ασθενείς που έχουν ηλεκτρόδια απινιδωτή και τα οποία βρίσκονται σε κίνδυνο. Αυτό είναι συνήθως γνωστό άμεσα μετά την επέμβαση κι η αρρυθμιολογική ομάδα θα σας έχει ενημερώσει σχετικά.
Είναι φυσιολογικό να περιορίσετε τις δραστηριότητες σας για 4-6 εβδομάδες μετά την εμφύτευση, αλλά μετά τον πρώτο έλεγχο στην κλινική βηματοδοτών/απινιδωτών, μπορείτε να επανέλθετε στα πρώτερα επίπεδα δραστηριότητάς σας. Στα ενδοφλέβια συστήματα απινιδωτών, υπάρχουν κάποια προβλήματα των ηλεκτροδίων (πχ έντονη τάση), που μπορεί να προκύψουν ως αποτέλεσμα έντονων, επαναλαμβανόμενων κινήσεων του ώμου πχ άρση βάρους.
Ήπιες έως μετρίου βαθμού δραστηριότητες που πραγματοποιούνται μέσα σ’ ένα φυσιολογικό εύρος κινήσεων κι αντιστοιχούν στις καθημερινές δραστηριότητες ρουτίνας, έχουν χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά στους ασθενείς με απινιδωτές.
Το επίπεδο φυσικής κατάστασης μπορεί να χειροτερέψει σημαντικά, εάν δεν συνεχίσετε να εξασκείστε τακτικά. Είναι γνωστό ότι, μετρίου βαθμού φυσική δραστηριότητα είναι ευεργετική για την υγεία σας και συνιστάται να πραγματοποιείται εάν δυνατόν τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας.
Συνεχής φυσική δραστηριότητα των 30 λεπτών ή περισσότερο, θεωρείται εξαιρετικά αποτελεσματική, παρ’όλα αυτά, πολλαπλές μικρής διάρκειας ασκήσεις (των 10-15 λεπτών) την ίδια μέρα, είναι εξίσου αποτελεσματικές.
Σεξουαλική δραστηριότητα
Είναι αρκετά σύνηθες να είστε διστακτικός να επανέλθετε στην σεξουαλική σας δραστηριότητα. Παρ’όλα αυτά, η συσκευή δεν πρόκειται να προκαλέσει κάποιο πρόβλημα στον/ην σύντροφό σας, ακόμα και αν δεχθείτε shock κατά την διάρκεια της ερωτικής πράξης.
Εάν δεν είστε σίγουρος για το τι μπορείτε και το τι δεν μπορείτε να κάνετε, σας προτρέπουμε να το συζητήσετε στο follow up ραντεβού σας, στην κλινική βηματοδοτών/απινιδωτών.
Άλλες πληροφορίες
Ηλεκτρομαγνητικές Παρεμβολές
Οι ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές δεν θα προκαλέσουν βλάβη στον απινιδωτή σας, αλλά θα τον εμποδίσουν να χορηγήσει θεραπεία για την περίοδο που βρίσκονται σε αλληλεπίδραση μαζί του. Οι περισσότερες ηλεκτρικές συσκευές καθημερινής χρήσης δεν θα προκαλέσουν κάποιο πρόβλημα στον απινιδωτή σας.
Τα κοινά ραδιόφωνα, ψυγεία, ηλεκτρικοί φούρνοι, υπολογιστές και φούρνοι μικροκυμάτων δεν θα προκαλέσουν πρόβλημα στην συσκευή σας, εφόσον είναι σε καλή κατάσταση λειτουργίας.
Στην περίπτωση που νιώσετε ζάλη ή αίσθημα παλμών κατά την διάρκεια χρήσης μιας ηλεκτρικής συσκευής, πρέπει να απομακρυνθείτε απ’αυτήν και να επικοινωνήσετε με την κλινική βηματοδοτών/απινιδωτών ή τον ιατρό σας για περαιτέρω συμβουλές.
Μαγνήτες
Μην κουβαλάτε ή μην τοποθετείται μαγνήτες πάνω απ’ το στήθος σας. Αποφεύγεται να κουβαλάτε ηχεία, καθώς περιέχουν ισχυρούς μαγνήτες που μπορούν να αλληλεπιδράσουν με τον απινιδωτή σας. Οι θεραπείες του απινιδωτή, μπορούν προσωρινώς ν’ απενεργοποιηθούν απ’ τους μαγνήτες και σε μερικές περιπτώσεις αυτό μπορεί να είναι απαραίτητο, όπως εάν έχετε λάβει μη κατάλληλες θεραπείες απ’ τον απινιδωτή. Μερικά νοσοκομεία δίνουν μαγνήτες στους ασθενείς με απινιδωτή καθώς και πλήρεις οδηγίες χρήσης τους.
Αντικλεπτικές θύρες ασφαλείας καταστημάτων
Υπάρχει πολύ μικρός κίνδυνος αλληλεπίδρασης με τον απινιδωτή σας. Συνιστάται λοιπόν, να περνάτε διαμέσου των θυρών αυτών με κανονικό βηματισμό και να μην παραμένετε κοντά τους.
Τεχνικές εργασίες στο σπίτι
Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε με ασφάλεια εργαλεία, όπως ηλεκτρικά δρέπανα, με την προυπόθεση ότι είναι σε καλή κατάσταση λειτουργίας και τα κρατάτε σε απόσταση απ’ το σημείο εμφύτευσης του απινιδωτή.
Όταν κάνετε εργασίες στο αυτοκίνητο, αποφύγετε ν’ ακουμπάτε τον εναλλάκτη, όταν η μηχανή είναι σε λειτουργία. Γενικά πάντως είναι ασφαλές, εάν εργάζεστε ως μηχανικός.
Ιατρικός εξοπλισμός κι άλλες νοσοκομειακές θεραπείες.
Η πλειοψηφία του εξοπλισμού που χρησιμοποιείται στο νοσοκομείο ή ιατρείο, δεν θα προκαλέσει κάποιο πρόβλημα στον απινιδωτή σας.
Παρ’όλα αυτά, συνιστάται να ενημερώνετε το ιατρικό κι οδοντιατρικό προσωπικό ότι έχετε απινιδωτή, καθώς τεχνική υποστήριξη απαιτείται πολλές φορές πριν από ορισμένες θεραπείες. Παρακαλώ να έχετε μαζί σας την ταυτότητα του απινιδωτή σας, οποτεδήποτε πηγαίνετε στο νοσοκομείο.
Μπορεί επίσης να είναι χρήσιμο, να επικοινωνήσετε με το κέντρο εμφύτευσης της συσκευής σας, για περισσότερες πληροφορίες/συμβουλές, προτού μεταβείτε στο νοσοκομείο για διαγνωστικές εξετάσεις ή επεμβάσεις που δεν σχετίζονται με τον απινιδωτής σας. Παρ’όλα αυτά, πρέπει ν’ αναζητήσετε την συμβουλή της κλινικής βηματοδοτών/απινιδωτών, προτού υποβληθείτε σε μαγνητική τομογραφία, καθώς δεν είναι όλες οι συσκευές ασφαλείς για την εξέταση αυτή.
Είναι ασφαλές να υποβληθείτε σε απλές ακτινογραφίες, αξονικές τομογραφίες και μαστογραφίες. Μερικές συσκευές για νευρική και μυική διέγερση (TENS), μπορεί να προκαλέσουν παρεμβολές με τους απινιδωτές αλλά αυτό εξαρτάται από το που εφαρμόζονται αυτές. Εάν σας συνεστήσουν αυτό το είδος θεραπείας, επικοινωνήστε με την κλινική βηματοδοτών/απινιδωτών για περαιτέρω συμβουλές.
Επεμβάσεις
Εάν χρειαστεί να υποβληθείτε σε επέμβαση, πρέπει να ενημερώσετε τον χειρουργό και αναισθησιολόγο σας, ότι έχετε απινιδωτή. Μπορεί να είναι απαραίτητο, ν’ απενεργοποιηθούν οι λειτουργίες shock της συσκευής σας για την διάρκεια της επέμβασης.
Αυτό μπορεί να γίνει με την χρήση ειδικού προγράμματος ή με την τοποθέτηση ενός μαγνήτη πάνω απ’ την συσκευή. Έτσι θ’ αποτραπούν μη απαραίτητα shock που μπορεί να δοθούν κατά τη διάρκεια των επεμβάσεων, ειδικά με την χρήση διαθερμίας, που μπορεί να γίνει αντιληπτή απ’ τον απινιδωτή.
Ταξίδια
Eίναι ασφαλές να ταξιδέψετε στο εξωτερικό με τον απινιδωτή σας. Συνιστάται όμως, να δείξετε στο προσωπικό ασφαλείας την ταυτότητα της συσκευής κι ο σωματικός σας έλεγχος να πραγματοποιηθεί με τα χέρια. Ο λόγος είναι ότι τα μηχανήματα ανίχνευσης μπορεί προσωρινά ν’ αλληλεπιδράσουν με τον απινιδωτή.
Περάστε μέσα απ’ τις θύρες ανιχνευτών μετάλλων, μόνο εάν σας ζητηθεί. Να ξέρετε πως το μεταλλικό κουτί του απινιδωτή σας, μπορεί να ενεργοποιήσει το σύστημα ασφαλείας του αεροδρομίου. Ο ανιχνευτής δεν θα προκαλέσει κάποιο πρόβλημα στην συσκευή σας, με την προυπόθεση ότι θα περάσετε με γοργό βήμα διαμέσου αυτού.
Πρέπει να επιβεβαιώσετε ότι η ασφαλιστική σας εταιρεία είναι ενήμερη ότι έχετε απινιδωτή.
Μερικές ασφαλιστικές εταιρείες, απαιτούν γραπτή επιβεβαίωση απ’ τον καρδιολόγο σας, ότι μπορείτε να ταξιδέψετε. Οι ασφαλιστικές εταιρείες μπορεί επίσης ν’ αυξήσουν τα χρήματα που θα χρειαστεί να καταβάλετε για κάλυψη και στην περίπτωση αυτή ίσως να χρειατεί να διαπραγματευτείτε μαζί τους.
Ηλεκτροκόλληση
Πρέπει ν’ αποφεύγεται.
Κινητά τηλέφωνα / Φορητές συσκευές αναπαραγωγής μουσικής
Μερικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα κινητά τηλέφωνα κι οι συσκευές μουσικής μπορούν να επηρεάσουν τον απινιδωτή όταν βρίσκονται σε απόσταση εντός 10 εκατοστών απ’ αυτόν. Συνιστάται για τον λόγο αυτό, να διατηρείται απόσταση άνω των 10 εκατοστών μεταξύ απινιδωτών και των προαναφερόμενων συσκευών.
Απενεργοποίηση των θεραπειών shock του απινιδωτή.
Ασθενείς με καρδιακά προβλήματα που έχουν λάβει απινιδωτή, μπορεί να διαγνωσθούν στη συνέχεια με προοδευτικά επιδεινούμενη καρδιακή νόσο ή άλλες ασθένειες που περιορίζουν το προσδόκιμο επιβίωσης. Μπορεί οι ασθενείς αυτοί να βρεθούν στο σημείο όπου η καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση είτε να είναι απίθανο να βοηθήσει, είτε να μην είναι επιθυμητή απ’ τους ίδιους.
Στην περίπτωση αυτή, είναι συχνά απαραίτητο ν’ απενεργοποιούνται οι θεραπείες shock του απινιδωτή. Αυτό γίνεται για να αποφευχθούν καταστάσεις όπου άνθρωποι που πεθαίνουν γι’ άλλο λόγο, λαμβάνουν shock που είναι πολύ άβολα και τα οποία δεν θα τους σώσουν τη ζωή. Αυτό μπορεί να είναι αρκετά στρεσσογόνο, όχι μόνο για τον ασθενή αλλά και για τους οικείους του.
Καθώς παγκοσμίως, όλο και περισσότεροι άνθρωποι λαμβάνουν απινιδωτή στις μέρες μας, πρέπει ν’ αρχίζουμε να σχεδιάζουμε το πως θα χειριστούμε καταστάσεις που αφορούν το τέλος της ζωής. Αυτές οι συζητήσεις μπορεί να είναι δύσκολες και να γίνονται κάτω από συνθήκες συναισθηματικής φόρτισης, είναι καλό όμως να συζητώνται νωρίς, με την εμφάνιση των πρώτων σημείων μη αναστρεψιμότητας μιας καταστάσεως.
Ιδανικά, θα πρέπει να πραγματοποιούνται, όταν ο ασθενής είναι σε θέση να λάβει αποφάσεις μόνος του. Σε ορισμένες καταστάσεις βέβαια, η συμμετοχή ενός συγγενούς μπορεί να είναι απαραίτητη.
H απανεργοποίηση των shock θεραπειών του απινιδωτή ειναι απλή διαδικασία αλλά δεν είναι πάντα διαθέσιμη εκτός των κανονικών ωρών λειτουργίας. Ο αρρυθμιολόγος ή ο τεχνικός συσκευών πρέπει να επαναπρογραμματίσει τον απινιδωτή.
Τα ακόλουθα είναι ιδιατέρως σημαντικά:
– Η συσκευή δεν θα χορηγήσει πλέον θεραπεία στην περίπτωση ενός γρήγορου, ανώμαλου καρδιακού ρυθμού (κοιλιακή ταχυκαρδία ή κοιλιακή μαρμαρυγή).
– Η απενεργοποίηση των shock θεραπειών καθ’αυτών δεν θα προκαλέσει θάνατο.
– Η απενεργοποίηση των shock θεραπειών δεν είναι επώδυνη διαδικασία, ούτε η μη χορήγηση shock προκαλεί πόνο.
– Η απόφαση απενεργοποίησης είναι αναστρέψιμη – τα shocks μπορεί να επανενεργοποιηθούν, εάν η κατάσταση του ασθενούς αλλάξει.
– Η συσκευή θα συνεχίσει να παρέχει βηματοδοτικές λειτουργίες για την περίπτωση που υπάρχουν χαμηλές καρδιακές σφύξεις (αυτά είναι χαμηλής εντάσεως ερεθίσματα που δεν προκαλούν πόνο).
– Επαγγελματίες υγείας θα είναι διαθέσιμοι ν’ απαντήσουν ερωτήματα κι ανησυχίες που πιθανόν να έχετε.
– Μια φόρμα απενεργοποίησης θα πρέπει να συμπληρωθεί, με την συμμετοχή του υπεύθυνου αρρυθμιολόγου.
– Ομάδα ψυχολόγων είναι επίσης διαθέσιμη για να συνδράμει στη λήψη δύσκολων αποφάσεων.
Υποστήριξη ασθενών με απινιδωτή
Πολλοί ασθενείς στους οποίους έχει εμφυτευθεί απινιδωτής, έχουν αρκετές ανησυχίες μετά την εμφύτευση. Αυτές μπορεί ν’ αφορούν είτε την αιτία για την οποία εμφυτεύθηκε ο απινιδωτής, είτε τον φόβο του ίδιου του shock που μπορεί να προέλθει απ’αυτόν.
Μερικοί ασθενείς έχουν ανησυχίες αφότου λάβουν θεραπεία απ’ τον απινιδωτή τους. Εάν έχετε ανάλογες ανησυχίες ή οποιαδήποτε άλλη απορία καλό θα ήταν να την συζητήσετε με τον αρρυθμιολόγο σας. Θα χρειαστείτε χρόνο για να συζητήσετε τις ανησυχίες αυτές, γι’αυτό προσπαθήστε να το κάνετε, στο καθιερωμένο ραντεβού σας με τον ιατρό, είτε στην κλινική, είτε στο ιδιωτικό ιατρείο.
Πηγή British Heart Foundation