Εάν έχετε προσφάτως διαγνωσθεί ως πάσχων από κολπική μαρμαρυγή ή κολπικό πτερυγισμό ή εάν ο οικογενειακός σας ιατρός υποπτεύεται τις παραπάνω καταστάσεις, το παρών άρθρο έχει σκοπό να σας βοηθήσει να καταλάβετε την παθολογική αυτή οντότητα, να αισθανθείτε άνετα με τις διαγνωστικές εξετάσεις στις οποίες πιθανόν να υποβληθείτε και να προετοιμαστείτε για τις θεραπείες τις οποίες ο ιατρός σας μπορεί να συστήσει.
Τι είναι η κολπική μαρμαρυγή;
Η κολπική μαρμαρυγή είναι η πιο κοινή αρρυθμία με την οποία έρχονται αντιμέτωποι οι ιατροί.
Προκύπτει απ’ την πλήρως ασυντόνιστη ηλεκτρική δραστηριότητα στις άνω κοιλότητες της καρδιάς που οδηγεί την τελευταία να πάλλεται μ’ έναν ανώμαλο ρυθμό.
Μπορεί να εμφανιστεί σε ενήλικες κάθε ηλικίας αλλά είναι πιο συχνή στον γηραιότερο πληθυσμό.
Αν η κολπική μαρμαρυγή παραμείνει χωρίς θεραπεία μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές όπως καρδιακή ανεπάρκεια και αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
Μερικές φορές, οι πάσχοντες από κολπική μαρμαρυγή ή κολπικό πτερυγισμό, μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα όπως αίσθημα παλμών, δύσπνοια, πόνο στο στήθος, ζάλη, λιποθυμική τάση ή κόπωση. Γενικά, μόνο εάν τα συμπτώματα απ’ την κολπική μαρμαρυγή είναι ενοχλητικά, θα προσφερθεί αντιαρρυθμική αγωγή ή καρδιομετατροπή.
Εντοπισμός και διάγνωση
Ο πιο απλός τρόπος εντοπισμού της κολπικής μαρμαρυγής είναι ψηλαφώντας τον σφυγμό.
Όταν ένας ιατρός υποπτεύεται κολπική μαρμαρυγή, υπάρχει μια ποικιλία από διαγνωστικές εξετάσεις οι οποίες μπορούν να πραγματοποιηθούν έτσι ώστε να τεθεί η διάγνωση.
ΗΚΓ – Το ΗΚΓ είναι απλώς η καταγραφή της ηλεκτρικής δραστηριότητας της καρδιάς. Πραγματοποιείται με την σύνδεση του σώματους του ασθενούς, μέσω καλωδίων, με μια συσκευή που καταγράφει διαφορές ηλεκτρικού δυναμικού στην επιφάνεια του σώματος, κι οποίες προκύπτουν απ την ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς. Η διαγνωστική αυτή εξέταση είναι άνευ πόνου, γρήγορη και διαρκεί από ένα έως δέκα λεπτά.
Αιματολογικές εξετάσεις
Η κολπική μαρμαρυγή στις περισσότερες περιπτώσεις δεν έχει κάποιο οργανικό υπόβαθρο. Παρ’όλα αυτά, μπορεί ν’ αναπτυχθεί και συνεπεία άλλων παθήσεων στο σώμα μας, όπως προβλημάτων που σχετίζονται με την λειτουργίά του θυρεοειδούς αδένα. Μπορεί να σας ζητηθεί να έχετε μια αιματολογική εξέταση, έτσι ώστε ν’ αποκλειστούν τέτοιου είδους αίτια κατά την διάγνωση της κολπικής μαρμαρυγής.
Παρακολούθηση του Καρδιακού Ρυθμού
Ορισμένες φορές, παρά το γεγονός ότι ο ιατρός σας υποπτεύεται κολπική μαρμαρυγή, ο τύπος της κολπικής μαρμαρυγής που έχετε, μπορεί να είναι δύσκολο να καθοριστεί, επειδή η καρδιά σας είναι άλλοτε σε φυσιολογικό (φλεβοκομβικός ρυθμός) κι άλλοτε σε ανώμαλο ρυθμό (κολπική μαρμαρυγή). Για τον λόγο αυτό, μπορεί να σας ζητηθεί να φορέσετε στο στήθος σας ένα μόνιτορ ρυθμού (holter), το οποίο έχει την δυνατότητα να καταγράψει τον καρδιακό σας ρυθμό συνεχόμενα μέχρι κι επτά ημέρες.
Καταγραφέας Ρυθμού (ILR)
Ορισμένες φορές, όταν ένας ασθενής αντιμετωπίζει πολλά συμπτώματα κι η διάγνωση καθίσταται δύσκολο να επιβεβαιωθεί, ένας εμφυτεύσιμος καταγραφέας ρυθμού (ILR) μπορεί να συσταθεί απ’ τον ιατρό. Αυτός είναι ένας μικρός καταγραφέας (μόνιτορ), ο οποίος εμφυτεύεται, υπό τοπική αναισθησία, κάτω απ’ το δέρμα του στήθους, παραμένει στην θέση του, παρακολουθώντας τον καρδιακό ρυθμό ημέρα και νύχτα κι αφαιρείται όταν επιβεβαιωθεί η διάγνωση.
Τύποι κολπικής μαρμαρυγής
Όταν διαγνωσθείς με κολπική μαρμαρυγή, πρέπει να ενημερωθείς για τον τύπο της, καθώς αυτό καθορίζει τον τρόπο αντιμετώπισής της.
Οι διάφοροι τύποι είναι οι ακόλουθοι:
Παροξυσμική Κολπική Μαρμαρυγή
Επεισόδια τα οποία σταματούν μέσα σε επτά ημέρες χωρίς θεραπεία.
Εμμένουσα Κολπική Μαρμαρυγή
Επεισόδια που εμμένουν πέρα των επτά ημερών ή απαιτούν ιατρική παρέμβαση για να σταματήσουν.
Μόνιμη Κολπική Μαρμαρυγή
Κολπική Μαρμαρυγή που έχει διάρκεια περισσότερη του έτους.
Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και κολπική μαρμαρυγή
Στην κολπική μαρμαρυγή, οι άνω κοιλότητες της καρδιάς (οι κόλποι) δεν συστέλλονται συντονισμένα. Η έλλειψη συντονισμένων αποτελεσματικών συστολών σημαίνει, ότι ποσότητα αίματος μέσα στους κόλπους παραμένει στάσιμη και μπορεί να σχηματίσει θρόμβους. Οι θρόμβοι αυτοί μπορούν να ταξιδέψουν οπουδήποτε μέσα στο ανθρώπινο σώμα, αλλά πιο ανησυχητικά μπορούν να βρεθούν στον εγκέφαλο και να προκαλέσουν αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ).
Κατά μέσο όρο, ο κίνδυνος ΑΕΕ στην κολπική μαρμαρυγή είναι 5 φορές μεγαλύτερος σε σύγκριση με τον φυσιολογικό φλεβοκομβικό ρυθμό. Αυτός είναι κι ο λόγος που μερικοί ασθενείς χρειάζεται να πάρουν φάρμακα που αραιώνουν το αίμα τους και μειώνουν τον κίνδυνο σχηματισμού θρόμβων, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο ΑΕΕ.
Έτσι, ένας ασθενής με κολπική μαρμαρυγή συνήθως απαιτείται να μπει σε αγωγή με αντιπηκτικά φάρμακα όπως τα κουμαρινικά, η νταμπιγκαντράνη (dabigatran), η ριβαροξαμπάνη (rivaroxaban) ή η απιξαμπάνη (apixaban).
Εκτίμησε τον ατομικό σου κίνδυνο
Ο κίνδυνος ΑΕΕ στα πλαίσια κολπικής μαρμαρυγής διαφέρει σημαντικά από άτομο σε άτομο.
Ο ιατρός σας, προκειμένου να εκτιμήσει τον ατομικό σας κίνδυνο για ΑΕΕ, θα εφαρμόσει ένα σύστημα πόντων που βασίζεται σε μια σειρά παραγόντων κινδύνου, όπως η αρτηριακή υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η ηλικία, το φύλο, το ιστορικό ΑΕΕ, θρομβοεμβολικής νόσου, συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας κι αγγειακής νόσου.
Ο ετήσιος κίνδυνος ΑΕΕ θα κυμαίνεται από μικρότερος του 1% για σκορ μηδέν έως πάνω από 15% για σκορ 9.
Αντιπηκτική Αγωγή
Υπάρχουν καταστάσεις που ο ιατρός σας θα συστήσει αντιπηκτική αγωγή (φάρμακα που αραιώνουν το αίμα) ακόμα και για σκορ 1. Γενικότερα αντιπηκτική αγωγή απαιτείται για σκορ > ή = με 2.
Δεν απαιτείται αντιπηκτική αγωγή εάν το σκορ είναι 0 για άντρα ή 1 για γυναίκα.
Πρέπει να έχετε υπ’όψιν σας, ότι ο κίνδυνος ΑΕΕ μπορεί να μεταβάλλεται καθώς γερνάτε και καθώς κι άλλα ιατρικά προβλήματα προκύπτουν. Για τον λόγο αυτό, ο ιατρός σας πρέπει να επανεξετάζει τον κίνδυνο ΑΕΕ ετησίως.
Αντιμετωπίζοντας την κολπική μαρμαρυγή
Πολλοί παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν την βέλτιστη θεραπεία της δικής σας, ξεχωριστής περίπτωσης. Ο πιο σημαντικός είναι η ένταση των συμπτωμάτων τα οποία αντιμετωπίζετε.
Φάρμακα
Για την πλειονότητα των ασθενών που έχουν διαγνωσθεί, το κύριο μέρος της θεραπευτικής αντιμετώπισης αποτελείται από φάρμακα που μπορούν να συνταγογραφηθούν / χορηγηθούν σε επίπεδο εξωτερικών/ιδιωτικών καρδιολογικών ιατρείων ή ακόμα και πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (οικογενειακοί ιατροί). Παρ’όλα αυτά, οι αρχικές διαγνωστικές εξετάσεις, ίσως είναι καλύτερα να πραγματοποιούνται στα καρδιολογικά τμήματα τριτοβάθμιων νοσοκομείων.
Τ’ αντιαρρυθμικά φάρμακα προσπαθούν ν’ αποκαταστατήσουν τον φυσιολογικό ρυθμό της καρδιάς, να ελέγξουν ή και να ελαττώσουν την καρδιακή συχνότητα και στο σύνολο να βελτιώσουν τα συμπτώματα του ασθενούς.
Καρδιομετατροπή
Ενώ η καρδιομετατροπή μπορεί να επιλεχθεί ως τρόπος αντιμετώπισης της κολπικής μαρμαρυγής σ’ οποιοδήποτε στάδιό της, έχει βρεθεί ότι οι πιθανότητες επιτυχούς έκβασης της παρέμβασης είναι μεγαλύτερες, εάν αυτή επιχειρηθεί κατά τους πρώτους μήνες εμφάνισης της αρρυθμίας.
Άλλες θεραπείες
Εάν η κολπική μαρμαρυγή δεν ανταποκρίνεται επιτυχώς στην φαρμακευτική αγωγή ή εάν τα συμπτώματά σας επιδεινώνονται, μπορεί να είστε υποψήφιος για επέμβαση κατάλυσης, με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαικής Καρδιολογικής Εταιρείας.
Τέτοιου είδους επεμβάσεις αποφασίζονται από κοινού κι εκτελούνται από ειδικούς καρδιολόγους-επεμβατικούς αρρυθμιολόγους.
Ερωτήσεις που μπορεί να επιθυμείτε να ρωτήσετε τον ιατρό σας
– Μπορούν τα φάρμακα για την κολπική μαρμαρυγή ν’ αλληλεπιδράσουν μ’ άλλα φάρμακα;
– Πόσο συχνά πρέπει να ελέγχω την πηκτικότητα του αίματος;
– Που μπορώ να πραγματοποιήσω τις παραπάνω εξετάσεις;
– Υπάρχουν τροφές ή ποτά που επηρεάζουν την κολπική μαρμαρυγή ή τα φάρμακά μου;
– Πόσο συχνά χρειάζεται να παρακολουθούμαι απ’ τον ιατρό μου;
– Ποιόν μπορώ να καλέσω σε περίπτωση που νιώθω χειρότερα απ’ότι συνήθως;
– Που μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;
– Υπάρχουν τοπικές ομάδες υποστήριξης ασθενών με κολπική μαρμαρυγή;
Σημεία κλειδιά κατά τον κλινικό επανέλεγχο
– Είχατε συμπτώματα κατά την διάγνωση της κολπικής μαρμαρυγής;
– Βελτιώθηκαν τα συμπτώματα με την αγωγή (φαρμακευτική / καρδιομετατροπή / κατάλυση);
– Έχετε πρόσφατο ΗΚΓ;
– Επιβεβαιώνει αυτό κολπική μαρμαρυγή;
– Έχετε πρόσφατες αιματολογικές εξετάσεις;
– Τ’ αποτελέσματα των θυρεοειδικών αιματολογικών εξετάσεων ήταν φυσιολογικά;
– Έχει επιβεβαιωθεί ότι δεν είστε διαβητικός;
– Έχετε ενημερωθεί γα τον τύπο της κολπικής μαρμαρυγής σας;
– Παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή
– Εμμένουσα κολπική μαρμαρυγή
– Μόνιμη κολπική μαρμαρυγή
Έχετε παραπεμφθεί σε ειδικό καρδιολόγο – αρρυθμιολόγο για περαιτέρω έλεγχο;