Η υψηλή χοληστερόλη δεν είναι κάτι που μπορεί κανείς ν’αντιληφθεί. H ύπαρξή της όμως αυξάνει την πιθανότητα εμφράγματος του μυοκαρδίου ή εγκεφαλικού επεισοδίου.
Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να κάνει κανείς για να μειώσει τα επίπεδα της χοληστερόλης του και ως εκ τούτου τον καρδιαγγειακό του κίνδυνο.
Εσείς έχετε τον έλεγχο. Αφιερώνοντας 10 λεπτά ημερησίως, μπορείτε να κάνετε μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής σας που μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα χοληστερόλης και κατά συνεπεία τον μελλοντικό κίνδυνο καρδιαγγειακών συμβαμάτων.
Σχετικά με την υψηλή χοληστερόλη
Τι είναι η χοληστερόλη;
Το αίμα σας μεταφέρει οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά (από την τροφή) στο υπόλοιπο σώμα σας, έτσι ώστε τα όργανά σας (όπως η καρδιά, οι πνεύμονες κι ο εγκέφαλος) να μπορούν να δουλέψουν επαρκώς.
Η χοληστερόλη είναι μια λιπώδης ουσία στο αίμα. Υπάρχουν 2 τύποι χοληστερόλης – η HDL κι η LDL. H HDL μερικές φορές αποκαλείται ‘’καλή’’ χοληστερόλη, ενώ η LDL ‘’κακή’’ χοληστερόλη.
Ο καθένας έχει κάποια ποσότητα χοληστερόλης στο αίμα του. Αν όμως έχετε μεγάλη ποσότητα ‘’κακής’’ χοληστερόλης, βρίσκεστε σε αυξημένο κίνδυνο εμφράγματος ή εγκεφαλικού επεισόδίου.
Γιατί η αυξημένη χοληστερόλη αυξάνει τον καρδιαγγειακό μου κίνδυνο;
Η καρδιά κι ο εγκέφαλός σας, χρειάζονται οξυγόνο για να λειτουργήσουν φυσιολογικά. Εάν οι αρτηρίες που προμηθεύουν με αίμα τον καρδιακό μυ ή τον εγκέφαλο αποφραχθούν με λιπώδες υλικό, η παροχή του οξυγόνου προς αυτά ελαττώνεται.
Εάν αυτό συμβεί στον καρδιακό σας μυ, θα εμφανιστεί έμφραγμα. Εάν συμβεί στον εγκέφαλο, θα εμφανιστεί αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
Εάν έχετε μεγάλη ποσότητα ‘’κακής’’ LDL χοληστερόλης στο αίμα, λιπώδες υλικό μπορεί να συγκεντρωθεί στις αρτηρίες σας, αυξάνοντας τις πιθανότητες εμφράγματος του μυοκαρδίου ή αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου.
Σύγχυση σχετικά με την χοληστερόλη;
Όταν οι άνθρωποι μιλούν σχετικά με τη διατήρηση της χοληστερόλης τους σε χαμηλά επίπεδα, συνήθως αναφέρονται στην ολική χοληστερόλη. Το επίπεδο της ολικής χοληστερόλης υπολογίζεται με την βοήθεια των επιπέδων της HDL και LDL χοληστερόλης. Περιλαμβάνει επίσης τα τριγλυκερίδια – έναν άλλο τύπο λιπώδους ουσίας στο αίμα σας.
Έχοντας υψηλά επίπεδα ολικής χοληστερόλης στο αίμα, μπορεί να σημαίνει ότι έχετε επίσης υψηλά επίπεδα κακής LDL χοληστερόλης, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα να σας συμβεί έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο.
Αντιθέτως η ύπαρξη καλής HDL χοληστερόλης στο αίμα σας, μπορεί να βοηθήσει να διατηρήσετε την κακή LDL χοληστερόλη σας υπό έλεγχο. Για να διατηρήστε υγιής χρειάζεται η κακή LDL χοληστερόλη να είναι χαμηλή, αλλά η καλή HDL, υψηλή.
Τι σημαίνει η τιμή της χοληστερόλης μου;
Εάν είχατε κάποια εξέταση αίματος για να μάθετε τα επίπεδα της χοληστερόλης σας, μπορεί να δείτε την ολική σας χοληστερόλη γραμμένη ως 4.2mmol/l ή 180mg/dl.
Ή μπορεί να σας δωθούν 3 νούμερα – ένα για την ολική χοληστερόλη, ένα για την καλή HDL κι ένα για την κακή LDL.
Για παράδειγμα μπορεί να έχετε ολική χοληστερόλη 220mg/dl, HDL 110mg/dl και LDL 180mg/dl.
Ποια πρέπει να είναι τα επίπεδα της χοληστερόλης μου;
Εκτός εάν ο ιατρός, σας πει κάτι διαφορετικό, η ολική σας χοληστερόλη πρέπει να είναι <200mg/dl, η HDL >40mg/dl κι η LDL <100mg/dl.
Εάν η ολική σας χοληστερόλη είναι πάνω από 200mg/dl κι η LDL πάνω από 100mg/dl, μπορεί ν’αποτελεί ένδειξη ότι είστε σε υψηλότερο κίνδυνο εμφράγματος του μυοκαρδίου ή εγκεφαλικού επεισοδίου.
Γιατί η χοληστερόλη μου είναι αυξημένη;
Μπορεί να είναι δύσκολο να προσδιορίσει κανείς τι προκάλεσε την υψηλή χοληστερόλη. Γνωρίζουμε όμως ότι είναι ευκολότερο να την εμφανίσετε εάν:
– η δίαιτά σας περιέχει υψηλή ποσότητα κορεσμένων λιπαρών οξέων
– είστε καπνιστής
– η σωματική σας δραστηριότητα είναι ελαττωμένη
– καταναλώνετε μεγάλη ποσότητα αλκοόλ
– έχετε προβλήματα με τον θυρεοειδή σας, τους νεφρούς ή το ήπαρ.
Σε σπάνιες περιπτώσεις, μια κληρονομική κατάσταση που ονομάζεται οικογενής υπερχοληστερολαιμία, μπορεί να ευθύνεται για τα πολύ υψηλά επίπεδα χοληστερόλης.
Αντιμετωπίζοντας την υψηλή χοληστερόλη
Ώρα για αλλαγή;
Υπάρχουν μερικά απλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε ώστε να ελαττώσετε την χοληστερόλη σας.
– Να έχετε δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε φρούτα και λαχανικά και χαμηλή σε κορεσμένα λιπαρά οξέα.
– Ν’αυξήσετε την δραστηριότητά σας σε τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα.
– Να καταναλώνετε λιγότερο αλκοόλ και να διακόψετε το κάπνισμα.
Ώρα να βελτιώσετε την διατροφή σας
Η κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών οξέων μπορεί ν’αυξήσει τα επίπεδα κακής LDL χοληστερόλης στο αίμα. Επομένως η ελαττωμένη πρόσληψή τους τους μπορεί να βοηθήσει στην βελτίωση των επιπέδων αυτών.
Δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες, μπορεί επίσης να βοηθήσει στην βελτίωση των επιπέδων χοληστερόλης.
Τι μπορώ να κάνω;
– Αποφύγετε τροφές υψηλής περιεκτικότητας σε κορεσμένα λιπαρά οξέα, όπως βούτυρο, λιπαρό κρέας, λουκάνικα, τυρί, πίτες και γλυκά.
– Ελέγξτε τις ενημερωτικές ετικέτες στις συσκευασίες φαγητού κι επιλέξτε αυτά που δεν έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά οξέα. Οι περισσότερες ετικέτες τροφίμων χρησιμοποιούν έναν χρωματικό κώδικα για να δείξουν εάν οι τροφές έχουν υψηλή (κόκκινο), μέτρια (πορτοκαλί) ή χαμηλή (πράσινο) περιεκτικότητα σε λιπαρά, κορεσμένα λιπαρά, σάκχαρα κι αλάτι.
– Επιλέξτε τροφές που περιέχουν μονοακόρεστα ή πολυακόρεστα σε αντίθεση με τα κορεσμένα λιπαρά οξέα.
– Φρούτα και λαχανικά είναι πλούσια σε φυτικές ίνες – επομένως αυξήστε την κατανάλωση τους σε τουλάχιστον 5 μερίδες την ημέρα.
– Καταναλώστε κι άλλες πλούσιες σε φυτικές ίνες τροφές, όπως βρώμη, φασόλια, φακές, καθώς και τροφές ολικής αλέσεως.
Ώρα για άθληση
H σωματική άθληση βοηθά στην αύξηση της ‘’καλής’’ HDL χοληστερόλης και στην διατήρηση της ‘’κακής’’ LDL χοληστερόλης υπό έλεγχο.
Τι μπορώ να κάνω;
– Να αθλείστε καθημερινά. Αυτό δεν σημαίνει πάντοτε τρέξιμο και γενικά αερόβια άσκηση – καθημερινές δραστηριότητες όπως περπάτημα, κηπουρικές εργασίες και το ν’ανεβαίνετε σκάλες είναι εξαιρετικοί τρόποι για να ξεκινήσετε.
– Ο τύπος της άσκησης που βοηθά την καρδιά σας περισσότερο, είναι αυτός που θ’αυξήσει την θερμοκρασία του σώματός σας, θα σας κάνει ν’αναπνέετε πιο ‘’βαριά’’ και θα κάνει την καρδιά σας να πάλλεται πιο γρήγορα απ’ότι συνήθως. Προσπαθείστε ν’αθλείστε τουλάχιστον 150 λεπτά εβδομαδιαίως (κατανείμετε τον χρόνο αυτό όπως σας βολεύει μέσα στην εβδομάδα) με αυτό τον τύπο άσκησης.
Να θυμάστε – κάθε 10λεπτο έχει την σημασία του.
Ώρα να διακόψετε.
Μια χημική ουσία που βρέθηκε στα τσιγάρα κι ονομάζεται Ακρολείνη εμποδίζει την καλή HDL χοληστερόλη να λειτουργεί φυσιολογικά. Αυτό σημαίνει ότι εάν καπνίζετε, είναι πιο πιθανό να έχετε υψηλή χοληστερόλη.
Η τακτική κατανάλωση υψηλής ποσότητας αλκοόλ, μπορεί επίσης ν’αυξήσει την χοληστερόλη σας.
Τι μπορώ να κάνω;
Καταναλώστε λιγότερο αλκοόλ και διακόψτε το κάπνισμα, ώστε να ελαττώσετε την χοληστερόλη σας και να διατηρήσετε την καρδιά σας υγιή.
Φάρμακα για την χοληστερόλη
Αλλάζοντας τον τρόπο ζωή σας, μπορεί να ελαττώσετε την χοληστερόλη σας αρκετά. Όμως, εάν η χοληστερόλη σας είναι πολύ υψηλή ή οι αλλαγές στον τρόπο ζωής σας δεν είναι αρκετές, ο ιατρός μπορεί να συστήσει φάρμακα για τον έλεγχό της καθώς και για την μείωση του κινδύνου εμφράγματος ή εγκεφαλικού επεισοδίου.
Δεν μπορείτε ν’αντιληφθείτε συνήθως ότι η χοληστερόλη σας είναι υψηλή κι έτσι μπορεί να ξεχάσετε να πάρετε τα φάρμακά σας.
Είναι όμως σημαντικό να πάρετε την αγωγή σας όπως σας συστήνει ο ιατρός σας, καθώς αυτό θα βοηθήσει στην μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου.
Εάν λαμβάνετε ήδη αγωγή για υψηλή χοληστερόλη, πρέπει να συνεχίσετε να τρέφεστε σωστά, να είστε σωματικά δραστήριος και να διακόψετε το κάπνισμα, ώστε να ελαχιστοποιήσετε τον κίνδυνο εμφράγματος ή εγκεφαλικού επεισοδίου.
Πηγή British Heart Foundation